Phát âm – tuy thường bị lép vế so với từ vựng và ngữ pháp do cách học lý thuyết sách vở – lại là một yếu tố vô cùng quan trọng trong quá trình truyền tải thông tin qua hành vi giao tiếp! Từ vựng và ngữ pháp có thể giúp bạn xử lý thông tin ở dạng dữ liệu văn bản nhưng phát âm chuẩn mới là yếu tố giúp bạn tiếp nhận và truyền tải thông tin một cách chính xác.
Tại sao phải học phát âm tiếng Anh?
Phát âm được xếp vào bộ ba “thành phần nòng cốt” – kiến thức nền tảng – vì những nguyên nhân sau:
- Phát âm chính xác sẽ giúp bạn giao tiếp bằng tiếng Anh dễ dàng hơn.
- Phát âm chính là dấu hiệu đầu tiên để người khác đánh giá trình độ tiếng Anh của bạn.
- Phát âm chuẩn sẽ giúp bạn nâng cao khả năng nghe hiểu.
- Phát âm sai sẽ dẫn đến thói quen sai, ngữ âm sai và phương pháp học thụ động.
Tựu trung lại, chỉ khi phát âm đúng thì thông tin bạn muốn phát đi mới được truyền tải một cách chính xác. Với tầm quan trọng nói trên, phát âm được xem như một trong những mảng kiến thức khó nhất trong quá trình học ngôn ngữ. Riêng tiếng Anh tuy có những quy luật chung về dấu hiệu nhận biết nhưng những trường hợp ngoại lệ lại nhiều hơn gấp bội. Điều này trái ngược với tính đơn lập của tiếng Việt – tức mỗi ký tự trong tiếng Việt chỉ có một cách phát âm nhưng riêng với tiếng Anh, cách phát âm lại phụ thuộc vào phiên âm. Bạn có thể cảm thấy kỳ lạ khi biết ba từ way – weigh – whey đều phát âm giống nhau nhưng lại còn bất ngờ hơn khi biết ba từ comb – tomb – bomb lại chẳng dính dáng với nhau chút nào!
Chắc bạn đã từng nghe qua lời khuyên: “Hãy học phát âm tiếng Anh (hay bất cứ ngôn ngữ nào khác) như một đứa trẻ” phải không nào? Một trong những lý do giúp trẻ con học tốt phát âm chính là do khi tiếp cận với một ngôn ngữ, trẻ em sẽ nghe và lặp lại theo phương pháp trực tiếp (Direct), từ đó tiếp thu một cách tự nhiên. Trong khi đó, người lớn thường sẽ cố gắng tư duy để liên kết thông tin mới với những gì mình đã biết (cho dù việc làm ấy có thể gây ra những nhầm lẫn tai hại!) Rất nhiều bạn có thói quen áp cách phát âm của tiếng Việt vào quá trình học phát âm tiếng Anh chỉ vì “trông chúng hao hao nhau”. Đây là một thói quen cực kỳ nguy hại! Như đã nói ở trên, các ngôn ngữ trên thế giới tuy có đôi nét tương đồng về mặt ký tự nhưng không có bất kỳ ngôn ngữ nào giống nhau về mặt phát âm cả.
Lấy một ví dụ đơn cử, nhiều bạn thường gán ghép cách đọc âm tờ /t/ của tiếng Việt với âm /t/ trong tiếng Anh chỉ vì chúng sử dụng ký dụng chung một ký tự La-tin là “t”. Tuy nhiên, phụ âm /t/ trong tiếng Anh khác hẳn ở cách đẩy khí, độ bật hơi và tính chất âm.
Khi sử dụng cách đọc âm /t/ trong tiếng Việt vào tiếng Anh, phát âm của bạn sẽ bị “bẹp” và rất khó phát đúng âm cuối của từ. Thói quen này càng nghiêm trọng thì giọng của bạn sẽ càng khó nghe và tạo ra một “tiếng Anh” khác xa tiếng Anh tiêu chuẩn.
Thấy được tình trạng này, VOCA đã kết hợp nhiều phương pháp để tạo nên một nền tảng VOCA Pronunciation giúp bạn tiếp cận phát âm tiếng Anh hiệu quả nhất. Lấy phương pháp âm thanh (Audio-lingual) làm căn bản, VOCA Pronunciation giúp bạn tiếp cận phát âm từ góc độ phiên âm cùng các yếu tố VAK (Hình ảnh – âm thanh – tương tác). Để tránh vấn đề ghép âm, nội dung bài học sẽ miêu tả rõ ràng và chi tiết cách phát âm của từng âm tiết, từ đó giúp bạn nhận diện và hình thành kỹ năng phát âm chính xác.
VOCA Pronunciation: Giải pháp học phát âm thông minh hơn!
Là một sản phẩm thuộc hệ sinh thái học tiếng Anh của VOCA, VOCA Pronunciation (website: https://pronunciation.voca.vn) cũng được thiết kế chuyên biệt với các phương pháp và đặc trưng phù hợp nhất giúp việc xây dựng phát âm tiếng Anh đạt hiệu quả tối ưu.
Như đã đề cập, thói quen áp cách phát âm tiếng Việt vào tiếng Anh sẽ gây nhiều hệ quả tai hại, mà lớn nhất chính là phát âm không chính xác. Ngữ điệu và tốc độ có thể ảnh hưởng đến hứng thú của người nghe nhưng nếu phát âm của bạn không chuẩn, người tiếp nhận sẽ chẳng hiểu bạn đang nói gì cả. Thói quen này thường là kết quả của (1) quá trình học tiếng Anh theo phương pháp dịch truyền thống (Grammar translation) thiếu sự song hành về âm thanh và hình ảnh hay (2) hành vi võ đoán cách phát âm dựa theo mặt chữ/ký tự.
Để giải quyết vấn đề này, VOCA đã:
1. Xây dựng dựa trên phương pháp âm thanh (Audio-lingual) và lấy đa phương tiện VAK làm công cụ chủ đạo trong quá trình giảng dạy. Người học sẽ được tiếp cận phát âm theo cách tự nhiên nhất – như một đứa trẻ – bắt đầu bằng việc nghe và quan sát, kết hợp cùng hướng dẫn chi tiết cách phát âm và kết thúc bằng việc thực hành.
2. Về nội dung, VOCA Pronunciation lựa chọn cách tiếp cận bằng phiên âm IPA – tuy mang khá nặng tính học thuật – nhưng lại hiệu quả cho quá trình hình thành tư duy phát âm. Lối tiếp cận này giúp người học tập trung vào cách đọc phiên âm của từ vựng, không bị cách viết/mặt chữ khơi dậy thói quen áp đặt cách phát âm của tiếng Việt.
Với phần lý thuyết âm, VOCA áp dụng phương pháp quy nạp (Inductive/Bottom-up) giúp bạn tiếp cận kiến thức phát âm một cách tự nhiên nhất. Mở đầu mỗi bài học, bạn sẽ được xem một video trực quan với giáo viên hướng dẫn chi tiết cách phát âm. Trong quá trình này, bạn được yêu cầu quan sát khẩu hình, lắng nghe âm thanh và lặp lại một cách giống nhất có thể theo hướng dẫn. Tiếp đó, bạn sẽ được trải qua bước học với một chuỗi các câu hỏi liên hoàn theo phương pháp tương tác câu hỏi (Inquiry-based). Mỗi câu hỏi sẽ mở ra một điểm lý thuyết tương ứng của âm bạn đang học. Các câu hỏi về tính chất âm sẽ gợi mở những đặc điểm mấu chốt giúp bạn hoàn thiện khẩu hình và cách phát âm của mình. Các câu hỏi về nhận diện âm sẽ giới thiệu một số cách viết thường gặp trong từ vựng của âm đang học. Sau khi kết thúc loạt câu hỏi, bạn sẽ nhận được một bản ghi chép đúc kết thông tin về kiến thức phát âm. Như vậy, toàn bộ kiến thức đều được tiếp cận một cách tự nhiên và đúc kết bằng trải nghiệm, giúp bạn ghi nhớ hiệu quả hơn cách học thông thường.
Đến với phần thực hành ứng dụng, các dạng bài tập cũng được thiết kế riêng nhằm phù hợp với mục tiêu giảng dạy phát âm dựa trên phương pháp game hóa và tương tác câu hỏi (Game & Inquiry-based). Đa phương tiện VAK cũng được áp dụng tối đa nhằm tạo ra cách học thông minh giúp bạn thực hành phát âm ở cả 4 yếu tố:
- Các bài tập nghe (nghe) giúp bạn phát triển khả năng nhận diện âm
- Các bài tập nhận diện (đọc) giúp bạn làm quen với các cách viết thường gặp của từ
- Các bài tập gõ từ (viết) giúp bạn liên kết âm thanh với cách viết của âm
- Các bài tập phát âm (nói) giúp kiểm tra độ chính xác trong phát âm của bạn
Sau khi học, bạn sẽ được kiểm tra lại mức độ hiểu và khả năng áp dụng kiến thức phát âm của mình với đa dạng các dạng bài tập như ở phần thực hành.
Ở cuối phần kiểm tra – tương tự như hệ thống học từ vựng – VOCA Pronunciation cũng yêu cầu bạn vượt qua mức điểm giới hạn để chứng minh “thực lực” của mình trước khi bước sang bài mới. Nếu bạn hoàn thành xuất sắc bài kiểm tra, VOCA sẽ trao cho bạn điểm ME làm phần thưởng khuyến khích và cổ vũ tinh thần của bạn trong suốt lộ trình học.
Ngoài ra, VOCA còn áp dụng phương áp luận về đường cong trí nhớ của Hermann Ebbinghaus (Forgetting curves) để xây dựng hệ thống ôn tập dành cho riêng bạn. Hệ thống ôn tập được triển khai dựa trên chứng minh về sự cần thiết của hoạt động ôn tập hiệu quả của Tony Buzan thông qua hình thức Nhắc nhở ôn tập và Kiểm tra. Bạn sẽ được gợi ý và yêu cầu ôn tập nhiều lần sau mỗi khoảng thời gian học nhất định tính và đồng thời xác nhận quá trình ôn tập bằng các bài kiểm tra nhằm đảm bảo độ ghi nhớ từ vựng của bạn luôn được củng cố.