Speaking skill - Kỹ năng giao tiếp thường được đa phần người học xem là cái đích của việc học một ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng. Tuy vậy, đây không phải một mục tiêu dễ dàng khi yêu cầu người học sở hữu và phát triển đồng thời cả kỹ năng nghe và nói – được xem là bộ kỹ năng khó nhất trong bốn kỹ năng. Hơn nữa, quá trình tiếp nhận hai kỹ năng trên và hình thành phản xạ giao tiếp lại càng thách thức nếu không có phương pháp cụ thể. Trong bài viết này, VOCA sẽ chia sẻ cùng bạn cách xây dựng kỹ năng giao tiếp và phản xạ trong tiếng Anh và cách Natural English giúp bạn thực hiện mục tiêu này.

Quá trình giao tiếp ngôn ngữ diễn ra như thế nào?

Kỹ năng giao tiếp thường được dùng làm tên gọi chung cho bộ hai kỹ năng chính được sử dụng trong quá trình này: Nghe và nói, trong đó:

• Kỹ năng nghe thuộc nhóm kỹ năng tiếp nhận (Receptive skill) quản lý quá trình tiếp thu thông tin dưới dạng âm thanh do người khác truyền đạt đến tai bạn.
• Kỹ năng nói thuộc nhóm kỹ năng sản sinh (Productive skill) quản lý quá trình tạo ra thông tin dưới dạng âm thanh do bạn truyền đạt đến người khác.

So với bộ kỹ năng đọc-viết, kỹ năng nghe-nói thường được xem là có độ khó cao hơn do quá trình giao tiếp diễn ra liên tục và giữa các từ khi nghe/nói không có khoảng cách giúp bạn phân biệt như trong một văn bản. Do đó, bộ kỹ năng này cần sự tập trung và xây dựng thói quen để quá trình giao tiếp đạt kết quả tốt nhất.

Trước khi phát triển kỹ năng, bạn cần hiểu được xuất phát điểm quan trọng nhất của quá trình giao tiếp là từ vựng và phát âm. Hai yếu tố nền tảng này giúp bạn chuyển dịch chuỗi âm thanh nghe được thành những từ có nghĩa và ngược lại. Nếu phát âm sai, bạn sẽ không nhận diện được từ vựng và người nghe cũng không hiểu bạn muốn truyền đạt điều gì. Nếu không có từ vựng, bạn sẽ không có khái niệm gì về âm thanh mình vừa nghe được và cũng không biết dùng từ gì để truyền đạt suy nghĩ. Nhiều bạn gặp khó khăn trong quá trình giao tiếp cũng do thiếu hụt hai mảng kiến thức này.

Ngoài ra, không xét các phương pháp rèn luyện cho từng kỹ năng, phương pháp trực tiếp (Direct) truyền thống yêu cầu người học nghe thấm (Listening drills) và lặp lại hoặc tự mình cố gắng tạo ra câu nói theo mẫu rồi sửa lỗi (Pattern drills) có rất nhiều bất cập. Thứ nhất, đa phần nội dung thuộc phương pháp này được xây dựng dựa trên các mẫu câu hoàn chỉnh, mất đi phần nào tính thực tế của ngôn ngữ giao tiếp. Thứ hai, việc đặt nặng độ chính xác về ngữ pháp trong việc sửa lỗi sẽ khiến quá trình giao tiếp bị gián đoạn. Thứ ba, việc sử dụng khuôn mẫu như trên khiến người học dễ cảm thấy bị áp lực phải nói chính xác, từ đó ảnh hưởng đến quá trình phát triển khả năng phản xạ và kỹ năng giao tiếp.

Thấy rõ tình trạng này, hai vị giáo sư Stephen Krashen và Tracy Terrell đã sáng tạo ra một phương pháp mới mang tên phương pháp tiếp cận tự nhiên (Natural approach). Lấy phương pháp trực tiếp làm tiền đề, phương pháp mới khuyến khích việc tiếp thu ngôn ngữ tự nhiên trong môi trường lớp học. Nội dung giáo trình cũng thường là những câu chuyện và mẩu đối thoại mang tính thực tế cao nhằm nhấn mạnh hơn mục tiêu phát triển phản xạ giao tiếp. Phương pháp này còn tiến bộ ở việc không quá đặt nặng – nhưng không phải bỏ qua – yếu tố ngữ pháp nhằm tạo môi trường học thoải mái, ít căng thẳng cho học viên và giúp quá trình phát triển giao tiếp diễn ra suôn sẻ hơn. Đây cũng chính là căn bản để VOCA xây dựng nên hệ thống Natural English giúp người học tiếp cận tiếng Anh một cách dễ dàng nhưng đạt hiệu quả cao.

Giải pháp Natural English: Tiếp cận khả năng giao tiếp ngôn ngữ theo cách tự nhiên

Giống các sản phẩm khác thuộc hệ sinh thái học tiếng Anh của VOCA, Natural English cũng được thiết kế chuyên biệt với các phương pháp và đặc trưng phù hợp nhất giúp việc xây dựng kỹ năng giao tiếp và phản xạ tiếng Anh đạt hiệu quả tối ưu.

Đầu tiên, Natural English xây dựng các khóa học dựa trên phương pháp cá nhân hóa (Personalized-learning) cho đa dạng các nhóm đối tượng. Mỗi khóa học đều được thiết kế riêng với các tiêu chuẩn đồng nhất nhằm phù hợp với những nhóm bạn học ở trình độ nhất định. Các khóa học không chỉ khác nhau về mặt nội dung mà còn chuyên biệt về độ khó từ vựng, độ phức tạp trong ngữ pháp câu, tốc độ bài nghe và thời gian hoàn thành bài học. Tất cả các yếu tố đều được sắp xếp hợp lý để giúp người học đạt kết quả tốt nhất trong quá trình xây dựng kỹ năng giao tiếp.

Do là linh hồn của mỗi bài học, các câu chuyện chủ đề được Natural English chú trọng chọn lọc và phát triển để thỏa mãn các tiêu chuẩn:

• Độ dài phù hợp với cấp độ khóa học
• Từ vựng và ngữ pháp phù hợp với trình độ người học
• Ngôn ngữ mang tính thực tiễn và ngữ dụng cao
• Nội dung truyền đạt được thông tin hữu ích hoặc ý nghĩa tích cực đến người học

Như đã trình bày, từ vựng là bước đệm vô cùng quan trọng và cũng là nguyên liệu đầu vào của quá trình giao tiếp. Do đó khi bắt đầu bài học, Natural English sẽ giới thiệu một số từ vựng quan trọng xuất hiện trong bài hát.

Hình thức học của bước này được kế thừa từ phương pháp flashcard thông minh nổi tiếng của hệ thống học từ vựng VOCA. Sau phần học, bạn sẽ được kiểm tra nhằm đảm bảo bản thân có vốn từ vựng đủ để tiến hành quá trình phát triển giao tiếp.

Phần thực hành trả lời câu hỏi – điểm nhấn của Natural English – được xây dựng dựa trênnền tảng kết hợp đa dạng các phương pháp khác nhau.

1. Phương pháp tiếp cận tự nhiên (Natural approach) làm nền tảng và đa phương tiện VAK làm công cụ chủ đạo trong quá trình giảng dạy. Người học sẽ được xây dựng khả năng giao tiếp và phản xạ theo cách tự nhiên nhất với một chuỗi các câu hỏi đáp liên hoàn xoay quanh câu chuyện chủ đề.

2. Quá trình nghe được diễn ra với phương pháp nghe thấm (Listening drills). Người học sẽ được nghe liên tục một chuỗi các câu hỏi xoay quanh từng thông tin trong câu chuyện. Quá trình này đặc trưng với tần suất lặp lại cao (Repetition) nhằm dần hình thành cho người học khả năng nghe sau khi đã vượt qua các ẩn ức về từ vựng và ngữ pháp.

3. Quá trình nghe còn được áp dụng phương pháp giàn giáo (Scaffolding) với ba dạng thức bài tập theo độ khó khác nhau.Từ hình thức đơn giản nhất chỉ yêu cầu nghe câu hỏi cho đến hình thức phức tạp nhất yêu cầu nghe câu hỏi và tất cả các đáp án, việc lựa chọn đúng và kết hợp các hình thức theo độ khó tăng dần sẽ giúp kỹ năng nghe của bạn hình thành với nền tảng vững chắc hơn.

4. Phương pháp giàn giáo (Scaffolding) còn được kết hợp trong quá trình xây dựng phản xạ. Bạn sẽ được hướng dẫn và yêu cầu chọn câu trả lời phù hợp với câu hỏi về nội dung bài học. Các câu hỏi này sẽ đi từ các dạng thức cơ bản (Câu hỏi có không, câu hỏi về một từ trong câu) cho đến các dạng thức phức tạp hơn (Câu hỏi về một cụm từ trong câu, câu hỏi yêu cầu xác định thông tin). Theo quá trình học, bạn sẽ dần được hình thành tư duy phản xạ trong giao tiếp một cách khoa học và tự nhiên.

5. Kỹ năng nói và khả năng phản xạ đều phải hình thành và duy trì thông qua quá trình luyện tập và tạo thói quen. Do đó, Natural English căn cứ trên phương pháp học chuyên sâu (Deep learning)đưa ra lời khuyên: Người học nên thực hiện quá trình học này tối thiểu ba lần để đạt hiệu quả tốt nhất đối với kỹ năng giao tiếp và phản xạ.

Tương tự ở phần từ vựng, bạn sẽ được kiểm tra lại mức độ khả năng nghe và phản xạ của mình với đa dạng các dạng bài tập như ở phần thực hành trả lời câu hỏi. Ở cuối phần kiểm tra này – tương tự như hệ thống học từ vựng – Natural English cũng yêu cầu bạn vượt qua mức điểm giới hạn để chứng minh “thực lực” của mình trước khi bước sang bài học mới. Nếu hoàn thành xuất sắc bài kiểm tra, bạn sẽ được tặng điểm ME làm phần thưởng khuyến khích và cổ vũ tinh thần trong suốt lộ trình học.

Ngoài phần học phản xạ chính, Natural English còn áp dụng công nghệ nhận dạng giọng nói LRC (Listen-Record-Compare ®) độc quyền để tạo ra bước học phát âm. Đây tuy là phần học bổ trợ nhưng lại rất hữu ích để bạn kiểm tra và cải thiện phát âm của mình với độ chính xác và tự nhiên như người bản ngữ.

Đồng thời, VOCA còn áp dụng phương áp luận về đường cong trí nhớ của Hermann Ebbinghaus (Forgetting curves) để xây dựng hệ thống ôn tập dành cho riêng bạn. Hệ thống ôn tập được triển khai dựa trên chứng minh về sự cần thiết của hoạt động ôn tập hiệu quả của Tony Buzan thông qua hình thức Nhắc nhở ôn tập và Kiểm tra. Bạn sẽ được gợi ý và yêu cầu ôn tập nhiều lần sau mỗi khoảng thời gian học nhất định tính và đồng thời xác nhận quá trình ôn tập bằng các bài kiểm tra nhằm đảm kỹ năng của bạn không bị giảm sút.